ике көн ял итеү

двойной расход — икеләтә сығым

двойные рамы — ике ҡатлы рам

двойное дно — ике ҡат төп

двойная игра — ике төрлө эш итеү, ике яҡҡа ла ярап эшләү

вести двойную политику — ике яҡлы сәйәсәт алып барыу

двойная бухгалтерия — иҫәп операцияһын ике төрлө сағылдырған бухгалтерия

двойственность взглядов — фекерҙәрҙең ҡапма-ҡаршылығы

двойственность действий — ике төрлө эш итеү (йөрөтөү), аумаҡайланыу

гулять в саду — баҡсала йөрөү

гулять два дня — ике көн ял итеү

гулять на свадьбе — туйҙа типтереү

ничего не делать — бер ни ҙә эшләмәү

делать по-своему — үҙеңсә эшләү

делать добро — изгелек эшләү

делать стол — өҫтәл яһау

делать уроки — дәрес ҡарау

делать обыск — тентеү яһау

делать два заезда в день — көнөнә ике барып әйләнеү

делать пальто в ателье — ательела пальто тектереү

делать счастливым — бәхетле итеү

делать подарок — бүләк итеү

делать акцент на чём — баҫым яһап әйтеү, һыҙыҡ өҫтөнә алыу

делать большие (круглые) глаза — күҙҙе шарҙай итеү

делать вид — күрмәмешкә (белмәмешкә) һалышыу

делать выбор — һайлау, һайлап алыу

делать глазки кому — күҙ уйнатыу

делать из мухи слона перен. — төймәләйҙе дөйәләй итеү

делать кислую мину (лицо) — йөҙгә ризаһыҙлыҡ билдәһе сығарыу, сырай һытыу

делать трагедию из чего — бәләкәй генә бәләне шаштырып (ҙурға) ебәреү

делать упор на кого-что, на ком-чём — баҫым яһау

делать честь: — 1) ихтирам (хөрмәт) күрһәтеү

2) ихтирамға (хөрмәткә) лайыҡ булыу; от нечего делать — эш юҡтан, буш (тик) торғандан

односторонний драп — ике яғы ике төрлө драп

односторонний паралич — бер яҡлы паралич

одностороннее движение транспорта — транспорттың бер яҡҡа табан хәрәкәте

одностороннее решение вопроса — мәсьәләне бер яҡлы хәл итеү

одностороннее развитие — бер яҡлы үҫеш

сдвоить дратву — еп осон ике ҡатлау

сдвоить пашню — баҫыуҙы икенсе ҡат һөрөү

сдвоить ряды — рәттәрҙе икешәр-икешәр итеп теҙеү

гадать о намерениях чьих-л. — кемдеңдер уй-ниәте хаҡында фараз итеү

гадать на кофейной гуще — бушҡа күрәҙәлек итеү, буш фараз менән булыу

не думал, не гадал — башҡа ла килмәне

план действий — эш пландары

привести машину в действие — машинаны эшләтеп ебәреү

договор сохраняет своё действие — килешеү үҙ көсөн һаҡлай

под действием солнца — ҡояш тәьҫире аҫтында

незаконные действия — законһыҙ эш итеүҙәр

действие произошло в городе — ваҡиға ҡалала булған

пьеса в двух действиях — ике шаршаулы пьеса

четыре действия арифметики — арифметиканың дүрт ғәмәле

военные действия — һуғыш хәрәкәттәре

перевести детей через улицу — балаларҙы урам аша сығарып ҡуйыу

перевести класс в другую комнату — синыфты икенсе бүлмәгә күсереү

перевести студента на третий курс — студентты өсөнсө курсҡа күсереү

перевести издательство на хозрасчёт — нәшриәтте хужалыҡ иҫәбенә күсереү

перевести разговор на другое — һүҙҙе икенсегә бороу

перевести два миллиона — ике миллион һум(ды) күсереү

перевести с русского на башкирский — урыҫ теленән башҡорт теленә тәр-жемә итеү

перевести фунты в килограммы — ҡаҙаҡтарҙы килограмдарға әйләндереү

перевести рисунок — һүрәтте күсереп төшөрөү

перевести мышей — сысҡандарҙы ҡырып бөтөрөү

перевести все деньги — бөтә аҡсаны туҙҙырыу

перевести дух (дыхание) — иркен тын алыу, тын алып ҡалыу, хәл алыу

принести цветы — сәскә алып килеү

приносить книги из библиотеки — китапхананан китаптар килтереү

принести доход — килем биреү

принести пользу — файҙа килтереү

принести клятву — ант итеү

принести благодарность — рәхмәт әйтеү

принести в жертву — ҡорбан итеү

дать потомство — о животных

коза принесла двух козлят — кәзә ике бәрәс килтерҙе

деревья принесли плоды — ағастар емеш бирҙе

убить надежду — өмөтөн өҙөү

убить способность к труду — хеҙмәткә һәләтен юҡҡа сығарыу

мать была убита известием о сыне — улы тураһындағы хәбәр әсәне аяҡтан йыҡты

убить время — ваҡытты әрәм итеү

убить силы на бесполезное дело — файҙаһыҙ эшкә көс түгеү

убить двух зайцев — ике кәмә ҡойроғон тотоу

(хоть) убей — кәрәк үлтер, үлтерһәң дә (бер нәмә лә эшләп булмай)

вызвать на дуэль — дуэлгә саҡырыу

словесная дуэль — һүҙ ярышы, һүҙ көрәштереү

эти два театра конкурируют между собой — был ике театр үҙ-ара конкуренция алып бара

эти две промышленные фирмы конкурируют между собой — был ике сәнәғәт фирмаһы үҙ-ара конкурентлыҡ итә

разоблачить фарисейство — ике йөҙлөлөктө фаш итеү

мост через реку — йылға аша күпер

перейти через улицу — урам аша сығыу

пропустить мясо через мясорубку — итте ит турағыс аша сығарыу (үткәреү)

смотреть через стекло — быяла аша ҡарау

пройти через лес — урман аша сығыу

прыгнуть через забор — ҡойма аша һикереү

прыгать через верёвочку — бау аша һикереү

ты через меру крут — һин кәрәгенән артыҡ ҡаты

оповестить через газету — гәзит аша белдереү

сообщить через товарища — иптәш арҡыры хәбәр итеү

беседовать через переводчика — тәржемәсе ярҙамында әңгәмәләшеү

писать слово через дефис — һүҙҙе һыҙыҡса аша яҙыу

появиться через час — бер сәғәттән һуң килеп сығыу

начало спектакля через десять минут — спектакль ун минуттан башлана

через каждые два дня — ике көн һайын

печатать на машинке через два интервала — машинкала ике интервал аша баҫыу

исходить весь город — бөтә ҡаланы йөрөп сығыу

две прямые исходят из одной и той же точки — ике тура һыҙыҡ (та) бер үк нөктәнән сыға

эти сведения исходят из достоверных источников — был мәғлүмәттәр ышаныслы сығанаҡтан алынған

исходить из решения собрания — йыйылыш ҡарарынан сығып эш итеү

дублировать работу другого предприятия — икенсе предприятие менән бер үк эште эшләү, икенсе предприятиеның эшен ҡабатлау, кадрҙы ҡабатлау

дублировать исполнителя главной роли — төп ролде ике (өс) артист алмашлап уйнау

выехать за город — ҡала ситенә сығыу

вынести за скобки — йәйәләр тышына сығарыу

уйти за реку — йылға аръяғына китеү

отдать жизнь за Родину — Ватан өсөн ғүмерҙе биреү (фиҙа ҡылыу)

купить за пять рублей — биш һумға һатып алыу

уплатить за квартиру — фатир өсөн түләү

работать за товарища — иптәш(е) өсөн эшләү

расписаться за жену — ҡатыны өсөн ҡул ҡуйыу

взять за руку — ҡулдан тотоу

тянуть за верёвку — бауҙан тартыу

краснеть за друга — дуҫ өсөн ҡыҙарыу

я рад за вас — һеҙҙең өсөн шатмын

принять за правило — ҡағиҙә итеп ҡабул итеү

считать за честь — намыҫ эше тип һанау

жить за городом — ҡала ситендә йәшәү

за горой — тау артында

стоять за дверью — ишек артында тороу

солнце скрылось за тучами — ҡояш болот артына йәшенде

сидеть за столом — өҫтәл янында ултырыу

гнаться за мальчиками — малайҙар артынан ҡыуыу

следуйте за нами! — беҙҙең арттан барығыҙ!

за весной наступает лето — яҙ артынан йәй килә

день за днём — көн артынан көн

один за другим — береһе артынан икенсеһе, бер-бер артлы

сунуть за пазуху — ҡуйынға тығыу

поставить за шкаф — шкаф артына ҡуйыу

за неимением времени — ваҡыт булмау сәбәпле

за ненадобностью — кәрәкмәү сәбәпле

пойти за водой — һыуға барыу

послать за врачом — табип артынан ебәреү

ухаживать за больным — ауырыуҙы ҡарау

следить за чистотой — таҙалыҡты һаҡлау (тотоу)

смотреть за ребёнком — баланы ҡарау

дело за вами — эш һеҙҙә (ҡалды)

очередь за мной — сират миндә, минең сират

замечать за учеником недостатки — уҡыусыла етешһеҙлектәр күреү

приказ за подписью директора — директорҙың ҡултамғаһы булған приказ

дело за номером два — икенсе һанлы дело

все за, он один против — бөтәһе ыңғай, ул бер үҙе ҡаршы

сесть за стол — өҫтәл артына ултырыу

сесть за руль — руль артына ултырыу

взяться за работу — эшкә тотоноу

приняться за учёбу — уҡырға керешеү

за последние годы — һуңғы йылдарҙа

за лето — йәй эсендә

сделать за два часа что-л. — нимәнелер ике сәғәт эсендә эшләү

мороз за двадцать градусов — һыуыҡ егерме градустан артҡан

ей далеко за сорок — йәше күптән ҡырҡтан уҙған

находиться за десять километров от города — ҡаланан ун километр алыҫлыҡта булыу

благодарить за услугу — хеҙмәт өсөн рәхмәт әйтеү

за что его любить? — нимәһе өсөн уны яратырға?

за несколько дней — бер нисә көн элек

за час до отправления поезда — поезд китерҙән бер сәғәт алда

положить книгу на стол — китапты өҫтәлгә ҡуйыу

влезть на дерево — ағасҡа менеү

надеть на ребёнка пальто — балаға пальто кейҙереү

на разные голоса — төрлө тауыштарға

на новый лад — яңыса

бег на сто метров — йөҙ метрға йүгереү

закрыть на замок — йоҙаҡҡа бикләү

пятнадцать разделить на пять — ун биште бишкә бүлеү

три умножить на три — өстө өскә ҡабатлау

он моложе своего брата на пять лет — ул үҙенең ағаһынан биш йәшкә йәшерәк

сидеть на стуле — ултырғыста ултырыу

лежать на диване — диванда ятыу

вина на мне — ғәйеп миндә

все заботы по дому на ней — бөтә өй мәшәҡәттәре уның өҫтөндә

выступать на съезде — съезда сығыш яһау

учиться на курсах — курстарҙа уҡыу

находиться на излечении — дауаланыуҙа (булыу)

быть на иждивении брата — ағаһы тәрбиәһендә булыу

на той неделе — теге аҙнала

на утренней заре — иртә таңда

свалить вину на другого — ғәйепте башҡа берәүгә ауҙарыу

переписать дом на сына — өйҙө улы исеменә күсереп яҙҙырыу

на ней было пальто — уның өҫтөндә пальто ине

кататься на коньках — конькиҙа шыуыу

приехать на лошади — ат менән килеү

жарить на масле — майҙа ҡыҙҙырыу (майға ҡурыу)

завод работает на нефти — завод нефть менән эшләй

мазь на вазелине — вазелинлы май

варенье на сахаре — шәкәрҙә әҙерләнгән ҡайнатма

на лету — осоп барғанда

на бегу — йүгереп барғанда

на скаку — сабып барғанда

на ходу — барғанда

вернуться на родину — тыуған илгә ҡайтыу

пойти на завод — заводҡа эшкә барыу

идти на голос — тауыш ишетелгән яҡҡа барыу

двигаться на восток — көнсығышҡа табан хәрәкәт итеү

дверь на улицу — ишек урамға табан

наткнуться в темноте на камень — ҡараңғыла ташҡа барып бәрелеү

наскочить на забор — ҡоймаға барып бәрелеү

встреча назначена на завтрашний день — осрашыу иртәгәһе көнгә билдәләнгән

запасаться на зиму — ҡышҡа әҙерләү

приехать на две недели — ике аҙнаға килеү

на первый раз — беренсе тапҡырға

со дня на день — бөгөн-иртәгә, яҡын көндәрҙә, тиҙ арала, ошо арала

с минуты на минуту (с часу на час) — бына хәҙер, хәҙер-хәҙер (тип тороу)

отдать на воспитание — тәрбиәгә биреү

сдать на хранение — һаҡлау өсөн тапшырыу

отрез на платье — күлдәклек тауар

комната на пять человек — биш кешелек бүлмә

учиться на врача — табиплыҡҡа уҡыу

на, возьми — мә, ал

вот тебе и на — бына һиңә кәрәк булһа (ныҡ аптырау белдергәндә әйтелә)